Over kennis en wijsheid
Jaarlijks wordt een onderzoek uitgevoerd naar de financiële bedrijfsvoering, medewerker- en cliëntenoordeel binnen de verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg. De gegevens van 160 organisaties, de cliënttevredenheid van 25.000 cliënten en de resultaten van het medewerkerstevredenheidonderzoek onder ruim 25.000 medewerkers zijn opgenomen in deze benchmark.
Een kleine greep uit andere bevindingen.
Cliënten blijven tevreden
Cliënten en vertegenwoordigers van cliënten blijven tevreden over de vakkundigheid van- en bejegening door het personeel. Zij zijn tevreden over de privacy, over de aandacht voor veiligheid en de inrichting van de ruimtes.
Uit de resultaten blijkt dat vertegenwoordigers van psychogeriatrische cliënten en cliënten in verpleeg- en verzorgingshuizen (VV) positiever zijn dan voorgaande jaren. De thuiszorgcliënt doet juist minder snel een aanbeveling voor een zorgorganisatie dan voorheen. De thuiszorg zit nu op eenzelfde niveau als de VV, terwijl deze altijd een beduidend hogere score gaven. Vertegenwoordigers zijn nog altijd kritischer dan cliënten zelf.
In 2015 was het al merkbaar maar de trend zet door cliënten en vertegenwoordigers zijn minder tevreden over de ervaren beschikbaarheid van personeel. Zij signaleren dat zorgverleners het steeds drukker hebben.
Ook over de maaltijden en over de schoonmaak oordelen de cliënten minder positief. Met name bij het laatste zijn, naar het oordeel van de cliënten, de bezuinigingen het meest duidelijk merkbaar.
De ervaringen met lichamelijke zorg worden door de thuiszorgcliënten lager beoordeeld dan vorig jaar. Cliënten vragen om betere afstemming over het moment waarop de zorg wordt geleverd en door wie. Zij willen daarbij meer maatwerk en aandacht voor persoonsgerichte zorg. Deze laatste punten zijn al jaren een punt van kritiek aan de sector en helaas lijkt het er niet beter op te worden.
Oordeel medewerkers stabiel maar duidelijk negatiever signaal voor de toekomst
Ondanks de transitie is de werkbeleving nagenoeg gelijk gebleven. Daar staat tegenover dat de ervaren werkdruk verder is toegenomen: meer taken in minder tijd. De vertrekgeneigdheid is daardoor toegenomen. Een trend die vorig jaar al werd ingezet. Een gevaarlijke ontwikkeling voor een sector die toch al veel werkdruk ervaart en een te verwachten verdere toename van zorgzwaarte van cliënten.
Ook tekenend is de kloof die lijkt te ontstaan tussen doelstellingen van de organisatie en de beleving hiervan door de medewerkers. De score op ‘gedragen ambitie en visie’ is flink gedaald. Dit is met name van toepassing bij (para)medici en HBO verpleegkundigen.
Donkere wolken over de financiën
Steeds meer organisaties hebben moeit financieel de eindjes aan elkaar te knopen. Een en ander gaat ten kosten van de investeringen. Deze zijn procentueel gehalveerd. Op korte termijn zijn er geen gevolgen te verwachten maar de verdere financiële toekomst is voor steeds meer organisaties onzeker.
Zorgzwaarte neemt (zoals verwacht) toe
De zorgzwaarte stijgt in verpleeghuis- en verzorgingshuizen. Dit heeft te maken met het feit dat mensen langer en vaker thuis blijven wonen. Niet alleen omdat mensen hiervoor kiezen, maar ook omdat het huidige overheidsbeleid dit stimuleert. Het gevolg is dat mensen pas worden opgenomen in een verpleeg- of verzorgingshuis als zij worden geïndiceerd voor zwaardere zorg.
Het zwaartepunt ligt daarbij op ZZP 5. ZZP 5 is bestemd voor cliënten die vanwege dementie intensieve begeleiding en verzorging nodig hebben. Deze cliënten zijn (bijna) geheel zorgafhankelijk.
Vanwege de toenemende zorgvraag worden er van medewerkers andere competenties gevraagd. Belangrijk is dat personeel met de benodigde kwalificaties wordt aangetrokken of lager opgeleid personeel wordt omgeschoold. Door krapte op de arbeidsmarkt is dat echter een moeilijke opgave en het toenemende negatieve imago draagt ook niet bij.
Drie aanbevelingen
Investeer in
- personeel. Niet alleen zittend personeel bijscholen maar ook nieuwe instroom vanuit MBO en HBO stimuleren. Helaas staan de seinen hier op oranje en worden (grotere) personeelstekorten verwacht.
- eerstelijnzorg. Als gevolg van het beleid moeten steeds meer mensen thuis blijven en in toenemende mate ook daar waar dit wellicht niet altijd meer goed is voor de mensen (of mantelzorgers) zelf. Na de bezuinigingen zijn investeringen hier hard nodig.
- investeer in technologie. Zij kunnen en moeten ondersteunend zijn voor zowel cliënt als medwerkers.
