CVA – Persoonlijkheidsveranderingen
Veel personen die een CVA hebben gehad ondergaan een persoonlijkheidsverandering. Bij de één is dat subtiel waardoor alleen de partner of gezinsleden een verschil opmerken. Bij een ander kan het voor ieder heel duidelijk zijn. De persoon zelf is zich meestal van deze persoonlijkheidsveranderingen niet bewust en kan er vaak ook weinig aan doen. Door de neurologische veranderingen reageert de betrokkene anders, worden bepaalde karaktertrekken versterkt. Daarnaast kan er sprake zijn van gevoelens van verlies, onmacht of de frustraties. Doordat de omgeving anders reageert op de persoonlijkheidsveranderingen, wordt de verwarring, frustratie of onzekerheid nog verder verstrekt.
Veel voorkomende persoonlijkheidsveranderingen zijn:
- prikkelbaarheid, ongeduld;
- emotionele labiliteit, sneloptredende boos- of triestheid;
- impulsiviteit;
- chaotisch gedrag of juist traagheid;
- zelfoverschatting of juist angstige voorzichtigheid;
- gebrek aan initiatief;
- egocentrisme: de persoon kan zich niet meer verplaatsen in anderen;
- verminderd ziekte-inzicht, soms ontkent de persoon dat hij iets mankeert;
- onverschilligheid;
- depressiviteit of juist overdreven opgewektheid.
Het is belangrijk deze veranderingen op een niet-aanvallende manier te bespreken. Na een CVA ervaart de betrokkene de wereld als anders of vreemd. Begrip en steun is dan hard nodig. Probeer te praten over wat er mogelijk veranderd is zonder in een welles-nietes discussie te belanden. Ga na hoe je samen zo goed mogelijk met de persoonlijkheidsveranderingen kunt omgaan. Duidelijke concrete afspraken geven structuur en bieden houvast. Gevoelens van verdriet kunnen overheersen maar het is ook belangrijk je samen te richten op de zaken die goed gaan.
Omdat de conditie vaak is verminderd, is het belangrijk het activiteiten en dagpatroon hierop aan te passen.
Wil je je kennis vergroten omtrent CVA of onbegrepen gedrag?
Neem dan contact met ons op. We vertellen je graag over de mogelijkheden.
