Enkele gegevens over alcoholgebruik bij ouderen
75% van de oudere mannen boven 55 jaar en 69% van de oudere vrouwen drinkt dagelijks. Bij de vrouwen wordt het meest gedronken tussen de 55 en 64 jaar. Zij drinken gemiddeld 1,3 glazen per dag. In deze leeftijdscategorie drinken 9% van de vrouwen gemiddeld 3 of meer glazen per dag (in andere leeftijdscategorieĆ«n is dit maximaal 5%). Bij de mannen tussen de 55 en 64 jaar drinkt bijna 19% gemiddeld 3 glazen of meer per dag. In 2000 dronk 75% van de ouderen boven de 65 jaar wel eens alcohol. In vergelijking met 1990 betekent dit een stijging van ruim 13%. Bij de mannelijke 65-plussers drinkt 18% gemiddeld 3 glazen of meer per dag. Bij de vrouwen is dit 6%.Ā Bij ouderen is 5,1% van alle problemen aan alcohol gerelateerd. In verpleeg- en verzorgingshuizen bedraagt dit 9,6%. In verpleeg- en verzorgingshuizen drinken ouderen dus gemiddeld meer alcohol dan zelfstandig wonende ouderen. Bij zware drinkers in een verpleeghuis is het moeilijk om het probleem aan te pakken, omdat ze vaak hun hele leven al bovenmatig gedronken hebben. Deze zogenaamde āzorgmijdersā krijgen nu, tegen hun wil in, met zorg te maken.
Positieve effecten van matig alcoholgebruik
Vanaf het 40ste levensjaar heeft alcohol een gunstig effect op hart- en bloedvaten. Ook op hoge leeftijd verkleint het drinken van Ć©Ć©n glas alcohol per dag het risico op hart- en vaatziekten.
Matig alcoholgebruik op hoge leeftijd zou een positieve uitwerking hebben op het cognitieve functioneren (aandacht, informatieverwerking etc.). De onderzoeksresultaten op dit gebied zijn echter tegenstrijdig en de doses waarbij het gunstige effect gevonden wordt, lopen ver uiteen (van minder dan 1 tot ruim 5 Amerikaanse standaardglazen per dag).
Matige alcoholconsumptie verkleint hoogstwaarschijnlijk het risico opĀ vasculaire dementie. Er bestaat waarschijnlijk geen verband tussen matig alcoholgebruik en een (verkleind) risico opĀ AlzheimerĀ dementie.
Advies ouderen en verslaving: doorbreken taboe en vroeger ingrijpen (mei 2013)
De afgelopen tien jaar is het aantal cliƫnten van 55 jaar en ouder met een alcohol of problematisch medicijngebruik, meer dan verdubbeld. Uit de cijfers van de Stichting Informatievoorziening Zorg (IVZ) blijkt dat het cliƫntenbestand sterk vergrijst: in 2003 was nog 9% van de cliƫnten 55 jaar en ouder, in 2012 was dit 16%.
Driekwart van deze cliĆ«nten klopt aan met een alcohol- of medicijnprobleem. In 2012 betroffen dit bijna 1700 nieuwe aanmelders. Van alle nieuwe aanmelders in de verslavingszorg met deze problematiek is in 2012 Ā 24% 55 jaar en ouder, in 2003 was dit 19%.
Vanwege de al jaren stijgende cijfers, is door een commissie van deskundigen een advies opgesteld. Naast een bewustzijnscampagne en het vroeger ingrijpen, wordt ook gepleit voor meer onderzoek omdat kennis over de aard en omvang van de problematiek en effectieve aanpakken ontoereikend zijn.
Er is ook gekeken naar effectieve aanpakken in binnen- en buitenland. Er blijken nog weinig specifieke behandelingen voor deze leeftijdsgroep. Er zou meer gebruik gemaakt kunnen worden van effectieve behandelingen voor volwassenen in het algemeen. Dat gebeurt nu nog nauwelijks. Wel moet er dan aandacht zijn voor specifieke leeftijdsgebonden aspecten: van bepaalde lichamelijke aandoeningen tot themaās als stoppen met werken, partnerverlies, kinderen het huis uit.
Veel professionals in de eerste lijn, zoals de huisarts, vinden het moeilijk om verslavingsproblemen aan de orde te stellen, met name bij oudere mensen. Bovendien wordt al op relatief vroege leeftijd (vanaf 55 jaar) iemands alcoholgebruik vergoelijkt. Vandaar de aanbeveling om professionals te trainen in het bespreekbaar maken van de problematiek.
Het advies is opgesteld door het Trimbos-instituut en Victas, centrum voor verslavingszorg in Utrecht, in opdracht van de Stichting Resultaten Scoren, kenniscentrum over verslaving. Voorzitter van de commissie is lector verslavingspreventie Rob Bovens, werkzaam bij het Trimbos-instituut en de Hogeschool Windesheim in Zwolle.
Bron: Persbericht Trimbos Instituut, 30 mei 2013
