De teamrollen volgens Belbin
Het begrip ’teamrol’ is geïntroduceerd door Meredith Belbin (1926). Hij onderzocht depsychologische wetmatigheden die van invloed zijn op het goed en bevredigend samenwerken van teams. Hoe komt het dat teams samengesteld uit getalenteerde individuen falen, terwijl teams met meer bescheiden talenten, harmonieus en succesvol opereren? Ieder team heeft behoefte aan een zekere spreiding van en evenwicht tussen de teamrollen, wil het zijn doelen kunnen bereiken. Door bewustwording van die rollen kunnen, door (meer) gebruik te maken van de kwaliteiten van de verschillende teamleden, de onderlinge samenwerking en de resultaten van het team sterk worden verbeterd.
Belbin identificeerde negen teamrollen, opgebouwd uit een aantal samenhangende eigenschappen, overtuigingen en probleemoplossingsstrategieën. De negen teamrollen zijn in beginsel complementair (zie kader onder). Zij versterken elkaar, vullen elkaar aan, zitten elkaar dwars, verstaan en misverstaan elkaar en leiden tot een voortdurend, vruchtbaar en vruchteloos debat.
De teamrollen in het kort | |
De Bedrijfsman | Kenmerken: praktisch, de organisator. Nuchter en ordelijk. Pakt zaken op systematische en praktische manier aan. Loyaal en vasthoudend. Heeft behoefte aan ritme en regelmaat. |
De Monitor | Kenmerken: bedachtzame nadenker en doordenker. Zoekt inzicht en overzicht. Houdt ervan te beschouwen en te verklaren. Is verstandig en voorzichtig en laat zich alles graag uitleggen. |
De Zorgdrager | Kenmerken: toetst voortdurend op zijn gevoel of alles nog klopt en deugt. Is degene die de kwaliteit van het team bewaakt. Is nauwgezet en voelt aan wat urgent is. |
De Brononderzoeker | Kenmerken: extravert en innemende persoon. Legt makkelijk contacten, is een samenvoeger en gericht op brainstormen en vernieuwing. Speels, steels, positief en enthousiast. |
De Plant | Kenmerken: vernieuwer, verzinner. De creatieve denker, origineel. De plant is introvert en eigenzinnig. Is gevoelig voor waardering en kritiek. Hij brengt visie en dromen. |
De Vormer | Kenmerken: gedreven en wilskrachtig persoon. Hij is vlot, impulsief en ongeduldig. Gericht op resultaat,verbindt daaraan zijn ‘ik’ en weet anderen in beweging te zetten. |
De Groepswerker | Kenmerken: het ondersteunende lid van het team. Vriendelijk, meegaand. Gericht op sfeer en gezamenlijkheid. Hij kan luisteren en moedigt anderen aan dit ook te doen. Bevordert de teamgeest. |
De Voorzitter | Kenmerken: zoekt onophoudelijk naar wilsovereenkomst in de groep. Een natuurlijke coördinator. Stimuleert ieder teamlid om bij te dragen en heeft een goede neus voor ieders sterke kant. |
De Specialist | Kenmerken: vakman met technische vaardigheid en gespecialiseerde kennis. Concentreert zich het liefst op een zaak. Vertaalt algemene termen in vakkennis en voegt een deskundig gezichtspunt toe. |