Wet Langdurige Zorg (Wlz)

Archief

Wet Langdurige Zorg (Wlz)

Deze nieuwe wet vervangt vanaf 1 januari 2015 de huidige AWBZ. Uitgangspunt bij de wet  is dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen met behulp van hun sociale netwerk en/of aanvullende steun van de gemeente Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Pas als dat niet meer mogelijk is en iemand bijvoorbeeld is aangewezen op intensieve zorg met 24-uurs toezicht, bestaat er aanspraak op zorg vanuit de Wlz.

De zorg die nu onder de AWBZ valt wordt deels overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (Zvw) en wordt een verantwoordelijkheid voor de zorgverzekeraar.  Daarbij gaat het om langdurige ggz en extramurale verpleging (inclusief verzorging).
Een ander deel wordt overgeheveld naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en valt onder de gemeente. Daarbij gaat het om begeleiding en ondersteuning (+ jeugdzorg).
Alleen de zwaarste, langdurige zorg blijft over en valt onder de Wlz.

Uitvoering
De uitvoering van de Wlz wordt – net als de uitvoering van de AWBZ – neergelegd bij de zorgverzekeraars.
In een regio wordt een Wlz-uitvoerder aangewezen ( = het zorgkantoor, gelijk aan de huidige situatie onder de AWBZ) die namens alle andere zorgverzekeraars in die regio de taken uitvoert op het gebied van administratie, controle en  zorginkoop.

Toegang
De indicatiestelling blijft in handen van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Het CIZ stelt vast of iemand voldoet aan wettelijke bepaalde toegangscriteria (zie hieronder bij ‘indicatie Wlz’) en stelt het best passende zorgprofiel vast (ofwel de zorgbehoefte). Dit zorgprofiel moet nog ontwikkeld worden. Dit is een opdracht voor het, per 1 april op te richten, Zorginstituut Nederland (voorheen het CvZ, College voor Zorgverzekeringen’)
Na dit toegangs- en indicatiebesluit  maken de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger afspraken over de inhoud van de zorg met de zorgaanbieder. Deze afspraken worden vastgelegd in het zorg(leef)plan. Uitgangspunt zijn de normen voor verantwoorde zorg
Alleen mensen die blijvend (chronisch) zijn aangewezen op langdurige intensieve zorg krijgen toegang tot zorg vanuit de Wlz.
Bij cliënten die intensieve zorg of ondersteuning nodig hebben, maar waarvan de verwachting is dat de zorgbehoefte overgaat of veel minder zal worden, blijven gemeenten en zorgverzekeraars verantwoordelijk (bijv. de GGZ-zorg is primair herstelgerichte zorg).
Het toegangsbesluit is voor onbepaalde tijd geldig. In de Wlz vindt in principe dan ook geen herindicatie plaatst.

Aanspraken
Een cliënt kan een beroep doen op zorg vanuit de Wlz als hij/zij als gevolg van een

• somatische of psychogeriatrische aandoening,
• een verstandelijke beperking,
• een lichamelijk of zintuiglijk handicap,

en blijvend behoefte heeft aan:

• permanent toezicht ter voorkoming van escalatie of ernstig nadeel; en/of
• 24 uur per dag zorg in de nabijheid, omdat de cliënt
  • door fysieke problemen voortdurend begeleiding, verpleging of overname bij zelfzorg nodig heeft,
  • of door zware regieproblemen voortdurend begeleiding of overname van taken nodig heeft.

Psychiatrische aandoeningen vormen geen grondslag (meer) voor toegang tot de Wlz. Ook de groep mensen met een licht verstandelijke beperking vanaf 18 jaar en de groep geriatrische revalidatiezorg (nu nog ZZP 9a) vallen niet onder de Wlz.

Afspraken vastleggen in het zorg(leef)plan
Van welke aanspraak de cliënt gebruik zal maken, hangt af van zijn individuele wensen, mogelijkheden en behoeften. De afspraken hierover worden vastgelegd in het zorg(leef)plan. De aanspraken bestaan uit:

• Verblijf
• Hulpmiddelen
• Partneropname (blijft mogelijk)
• Woningaanpassing voor cliënten tot 18 jaar (bij Volledig Pakket Thuis en Persoonsgebonden Budget)
• Persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging
• Behandeling
• Vervoer voor begeleiding of behandeling.

Kwaliteit van zorg
De zorgaanbieder wordt verplicht om de volgende afspraken te maken met de cliënt:

• de doelen van de zorgverlening en de wijze waarop getracht wordt deze te bereiken;
• de zorgverleners die voor de verschillende onderdelen van de zorg verantwoordelijk zijn, de wijze waarop de afstemming tussen die zorgverleners plaatsvindt en wie de cliënt op die afstemming kan aanspreken;
• de wijze waarop de cliënt zijn leven wenst in te richten en de ondersteuning die de cliënt  daarbij van de zorgaanbieder zal ontvangen;
• de frequentie waarmee en de omstandigheden waaronder een en ander met de cliënt zal worden geëvalueerd en geactualiseerd.

Bij de bespreking van deze onderwerpen wordt in ieder geval aandacht besteed aan:

• de zeggenschap van de cliënt over de inrichting van zijn leven;
• de mogelijkheid om dagelijks te douchen;
• tijdige hulp bij toiletgang en het tijdig wisselen van incontinentiemateriaal;
• voldoende en gezond eten en drinken;
• schone en verzorgde leefruimte;
• respectvolle bejegening;
• godsdienst of levensovertuiging;
• zinvolle daginvulling en beweging;
• mogelijkheid om dagelijks in de buitenlucht te verkeren;
• ontwikkeling en ontplooiing.

Zorglevering
Er zijn drie leveringsvormen mogelijk:

• Zorg met verblijf.
  Integraal pakket van zorg en wonen in een instelling.
• Zorg zonder verblijf | volledig pakket thuis (VPT).
  Integraal pakket van zorg en hoteldiensten in eigen woning van cliënt.
• Zorg zonder verblijf | persoonsgebonden budget (pgb).
  Vergelijkbaar met het pgb in de AWBZ, maar dan met een trekkingsrecht in plaats van een bedrag op de rekening.

Zwaarteklasse ipv ZZP
Cliënten en/of hun vertegenwoordigers kunnen zelf bepalen bij welke gecontracteerde zorgaanbieder zij hun aanspraken tot gelding willen brengen (persoonsvolgende bekostiging).
De huidige ZZP’s verdwijnen (na een overgangsperiode)  en worden vervangen door zorgprofielen (die nog ontwikkeld moeten worden, zie hiervoor). Dit zorgprofiel vormt de basis voor de bekostiging.
Een deel van de zorg zal – net als in de AWBZ – gefinancierd worden uit een verplichte eigen bijdrage van de gebruikers van Wlz-zorg van achttien jaar en ouder.

Positie cliënt
In de wet zijn vier ‘instrumenten’ opgenomen die de positie van de cliënt ten opzichte van de zorgverlener sterker maken:

• Het zorgplan is wettelijk verankerd in de WLZ.
• Er wordt meer ruimte geboden voor op de cliënt gericht maatwerk doordat er niet meer in ZZP’s wordt geïndiceerd.
• Cliënten kunnen uit drie leveringsvormen kiezen:
  • zorg in natura met verblijf;
  • volledig pakket thuis (VPT / zorg in natura thuis);
  • persoonsgebonden budget (PGB).
• Het pgb is een volwaardige leveringsvorm en is wettelijk verankerd.

Bijdrage mantelzorger in de zorg uitgangspunt
In de Wlz is het vergroten van betrokkenheid een belangrijk uitgangspunt. Cliënten krijgen meer eigen verantwoordelijkheid, door hun keuzevrijheid en zeggenschap over de zorg te geven. Cliënten zijn vrij om hun eigen zorgaanbieder te kiezen. Ook kan de cliënt – binnen randvoorwaarden -aangeven op welke wijze en waar hij de zorg het liefst zou willen ontvangen.
Daarnaast zijn mantelzorg en informele zorg belangrijk: het sociale netwerk van de cliënt moet betrokken worden in de zorg. De professional zal de mantelzorger en de vrijwilliger als gelijkwaardige partner in ondersteuning en zorg moeten zien.
Bij een zorgplanbespreking worden mantelzorgers betrokken en wordt ook afgesproken hoe familie en naasten samen met zorgverleners het integraal zorgpakket vorm gaan geven.