(Wettelijke) vertegenwoordiging
Een wilsonbekwame cliënt heeft een (wettelijk) vertegenwoordiger die de beslissingen neemt op het gebied waarop de cliënt wilsonbekwaam is. Een wettelijk vertegenwoordiger is iemand die voor een cliënt mag optreden en beslissen. De vertegenwoordiger moet hierbij wel de cliënt zo veel mogelijk betrekken.
Een arts stelt vast of een cliënt wilsonbekwaam is. Hij moet hij dit aan de cliënt vertellen en in het dossier opnemen. Als hij de cliënt wil behandelen, moet hij ook toestemming vragen aan een wettelijk vertegenwoordiger.
Volgens de WGBO (Wet Geneeskundige Behandelings Overeenkomst) kunnen de volgende personen vertegenwoordiger zijn:
- Curator / mentor = benoemd door de rechter.
- (Wettelijke) vertegenwoordiging
Een wilsonbekwame cliënt heeft een (wettelijk) vertegenwoordiger die de beslissingen neemt op het gebied waarop de cliënt wilsonbekwaam is. Een wettelijk vertegenwoordiger is iemand die voor een cliënt mag optreden en beslissen. De vertegenwoordiger moet hierbij wel de cliënt zo veel mogelijk betrekken.
Een arts stelt vast of een cliënt wilsonbekwaam is. Hij moet hij dit aan de cliënt vertellen en in het dossier opnemen. Als hij de cliënt wil behandelen, moet hij ook toestemming vragen aan een wettelijk vertegenwoordiger.
Volgens de WGBO (Wet Geneeskundige Behandelings Overeenkomst) kunnen de volgende personen vertegenwoordiger zijn:
- Curator / mentor = benoemd door de rechter.
- De schriftelijk gemachtigde = benoemd door de cliënt zelf (in een schriftelijke verklaring).
- De echtgenoot of partner = niet benoemd, vrijwillig.
- Een ouder / kind / broer / zus = niet benoemd, vrijwillig.
Deze opsomming is in volgorde. Dus eerst moet de arts kijken of er een mentor of curator is. Is deze er niet? Dan kijkt hij of er een schriftelijke gemachtigde is.
Komen de ouders, kinderen, broers en zussen er niet uit wie de vertegenwoordiger wordt, dan bepaalt de arts wie vertegenwoordiger wordt. Een vertegenwoordiger heeft in principe recht op informatie en inzage in het dossier, of een kopie van het dossier. De vertegenwoordiger krijgt alleen de informatie die nodig is om beslissingen te nemen.
Mentor, curator of bewindvoerder
Het kan nodig zijn om de vertegenwoordiging wettelijk af te dwingen. De kantonrechter kan een vertegenwoordiger aanstellen, die bepaalde beslissingen voor de cliënt zal nemen. Waarover deze vertegenwoordiger mag beslissen verschilt:- Een mentor neemt beslissingen op het persoonlijke vlak: over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Hij kan inzage krijgen in het medisch dossier van de cliënt. De mentor gaat niet over geldzaken.
- Een bewindvoerder beheert bepaalde goederen en/of het geld van de cliënt. Daarmee wordt voorkomen dat de cliënt bijvoorbeeld zijn huis verkoopt of grote aankopen doet die hij niet kan betalen. Mocht hij dat toch doen, dan is de verkoop/koop niet rechtsgeldig en wordt dus teruggedraaid. Een bewindvoerder neemt geen beslissingen over de gezondheid en mag het medisch dossier van de cliënt niet inzien
- Een curator behartigt de financiële én persoonlijke belangen van de cliënt. Hij is dus eigenlijk zowel mentor als bewindvoerder. Het is de meest vergaande vorm van vertegenwoordiging, waarbij de cliënt bijna geen eigen beslissingen meer mag nemen. Volgens de wet is hij dan handelingsonbekwaam.
Klik hier voor een informatieblad over vormen van vertegenwoordiging van het ministerie van veiligheid en justitie.
De schriftelijk gemachtigde = benoemd door de cliënt zelf (in een schriftelijke verklaring).
- De echtgenoot of partner = niet benoemd, vrijwillig.
- Een ouder / kind / broer / zus = niet benoemd, vrijwillig.
Deze opsomming is in volgorde. Dus eerst moet de arts kijken of er een mentor of curator is. Is deze er niet? Dan kijkt hij of er een schriftelijke gemachtigde is.
Komen de ouders, kinderen, broers en zussen er niet uit wie de vertegenwoordiger wordt, dan bepaalt de arts wie vertegenwoordiger wordt. Een vertegenwoordiger heeft in principe recht op informatie en inzage in het dossier, of een kopie van het dossier. De vertegenwoordiger krijgt alleen de informatie die nodig is om beslissingen te nemen.
Mentor, curator of bewindvoerder
Het kan nodig zijn om de vertegenwoordiging wettelijk af te dwingen. De kantonrechter kan een vertegenwoordiger aanstellen, die bepaalde beslissingen voor de cliënt zal nemen. Waarover deze vertegenwoordiger mag beslissen verschilt:
- Een mentor neemt beslissingen op het persoonlijke vlak: over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Hij kan inzage krijgen in het medisch dossier van de cliënt. De mentor gaat niet over geldzaken.
- Een bewindvoerder beheert bepaalde goederen en/of het geld van de cliënt. Daarmee wordt voorkomen dat de cliënt bijvoorbeeld zijn huis verkoopt of grote aankopen doet die hij niet kan betalen. Mocht hij dat toch doen, dan is de verkoop/koop niet rechtsgeldig en wordt dus teruggedraaid. Een bewindvoerder neemt geen beslissingen over de gezondheid en mag het medisch dossier van de cliënt niet inzien
- Een curator behartigt de financiële én persoonlijke belangen van de cliënt. Hij is dus eigenlijk zowel mentor als bewindvoerder. Het is de meest vergaande vorm van vertegenwoordiging, waarbij de cliënt bijna geen eigen beslissingen meer mag nemen. Volgens de wet is hij dan handelingsonbekwaam.
Klik hier voor een informatieblad over vormen van vertegenwoordiging van het ministerie van veiligheid en justitie.