Van zorgplan naar leefplan
Een zorgplan gaat meestal alleen over de wensen en behoeften aan zorg. Een leefplan is veel breder van opzet. Het brengt in kaart welke behoeften en wensen een cliënt heeft als het bijvoorbeeld gaat om de persoonlijke leefstijl of belangrijke contacten, hobby’s en interesses. Het gaat ook over behoeften als het gaat om de inrichting van de eigen leefomgeving en het huis. En wat de wensen zijn met betrekking tot de persoonlijke verzorging. Wonen in een zorginstelling is méér dan ‘verblijf met zorg’, daarom is het leefplan een goed instrument om écht vraaggericht te werken. Het boek ‘Van zorgplan tot leefplan’ biedt een model voor een leefplan.
De systematiek van het leefplan is toepasbaar bij een brede doelgroep en gaat uit van vijf belangrijke levensgebieden:
- Gezondheid en zorg die in dit verband belangrijk is
- Omgeving (kamer, huis, buurt),
- Belangrijke contacten (partner, gezin, familie, vrienden)
- Activiteiten (vrijwilligerswerk), hobby’s, interesses)
- Persoonlijke leefstijl (individuele gewoonten en levenspatronen)
Inhoud
Het boek gaat in op wat een leefplan is en hoe het tot stand kan komen. In het boek zijn verschillende methoden opgenomen om een leefplan inhoud te geven zoals het invullen van een ‘wensboom’, het invullen van een vragenlijst of het werken met kaarten met daarop vragen, een schilderijmethode of wensagenda.
Met behulp van actiekaarten worden per levensgebied wensen en doelen concreet gemaakt. Op de kaarten staat wat moet gebeuren om een eigen wens uit te voeren en welke ondersteuning daarbij eventueel nodig is. Ook de indicatiestelling krijgt een plek doordat het aantal geïndiceerde uren verzorging of begeleiding per levensgebied staat aangegeven. Het boek biedt praktische handvatten waar iedereen mee aan de slag kan.
Ervaringen in de praktijk
Een leefplan kan op veel verschillende manieren worden opgesteld. Belangrijk is dat de methodiek past bij degene bij wie hij wordt toegepast. Iemand die verbaal sterk is, kan soms goed vertellen wat hij wil, maar heeft misschien meer moeite met het opschrijven ervan. Een ander kan hen helpen met het opschrijven. Sommige cliënten blijken vooral met visuele middelen tot een eigen leefplan te komen. Kortom: een leefplan opstellen is maatwerk.
In de Zonnehuisgroep Amstelland is binnen het Woonzorgcentrum De Luwte in Amstelveen door medewerkers in de zorg in drie teams gewerkt met leefplannen. Medewerkers reageerden zeer positief. Zij geven aan dat zij nieuwe bewoners veel beter leerden kennen en ook beter begrepen waarom mensen bepaalde wensen hadden. Dit lijkt erop te wijzen dat het contact tussen cliënt en medewerker sterker wordt.
Voor wie?
Het boek is bestemd voor iedereen die te maken heeft met de verzorging: de cliënt zelf, de verzorgende, de manager en de beleidsmaker.
Auteur
Het boek is geschreven door Gabriëlle Verbeek en uitgegeven door Elsevier. Zij heeft in samenwerking met de beroepsvereniging Sting (voor de verzorging) en de LOC (Landelijke belangenorganisatie voor cliëntenraden) een project opgezet voor de ontwikkeling van leefplannen.
Bronnen: LOC, Sting, Tijdschrift voor Verzorgenden maart 2005
